De Basisvoorziening Handhaving (BVH) is het centrale registratiesysteem van de politie. Alle mel-dingen en aangiften worden in dit systeem vastgelegd. Uitzondering op deze regel vormen meldin-gen van (criminele) informanten. Daarnaast worden gegevens met betrekking tot de grotere recher-cheonderzoeken (meer dan 40 uur) verwerkt met behulp van het systeem Summ-IT.
Er is echter wel een relatie tussen BVH en Summ-IT. Onderzoeken die worden gedraaid met behulp van Summ-IT hebben wel een BVH-nummer en er worden ook gegevens uit het Summ-IT-onder-zoek vastgelegd in BVH. Voor een aantal procedures zoals aanhoudingen, voorgeleidingen, inver-zekeringstellingen en voor een deel bij inbeslagnames wordt ook gebruik gemaakt van BVH. Een deel van het proces rond inbeslagname wordt in BVH ingevoerd, omdat hiermee een nummer wordt gegenereerd dat nodig is om de in beslag genomen goederen te laten onderzoeken bij de afdeling forensische opsporing. Bij het starten van een ‘Summ-IT’-onderzoek wordt een BVH-nummer ge-genereerd dat aan het ‘Summ-IT’-onderzoek wordt gekoppeld. Vaak wordt er bij de start van het onderzoek in Summ-IT een BVH-mutatie aangemaakt die lang leeg blijft. Pas wanneer er aanhou-dingen, voorgeleidingen en beslag zijn, wordt deze BVH-mutatie verder (aan)gevuld. Bij aanvang moet ook een adres worden ingevuld in het hoofdincident in BVH. Om het onderzoek af te schermen wordt geregeld het adres van het politiebureau ingevoerd in het hoofdincident in BVH.
In BVH wordt gewerkt met incidentcodes (maatschappelijke klassen). Voor ons onderzoek hebben we een aantal BVH-incidentcodes geselecteerd en daar de bijbehorende informatie van opgevraagd.
Bij de keuze van de BVH-incidentcodes is enerzijds getracht het net niet te wijd uit te gooien, zodat we niet te veel, niet-relevante zaken in ons bestand zouden krijgen, en anderzijds is ook getracht om niet een te beperkt aantal codes mee te nemen, om te voorkomen dat we mogelijk veel relevante informatie zouden missen.
Tabel B1-3.2 geeft het overzicht van de maatschappelijke klassen (incidentcodes) die we hebben opgevraagd. Bij drugscriminaliteit hebben we uiteraard de gegevens over handel en productie (ver-vaardigen) opgevraagd, maar ook ‘Aantreffen drugs’, ‘Overige drugsdelicten’ en ‘Afval drugslab’
meegenomen. Aantreffen drugs en overige drugsdelicten zijn lastige categorieën, omdat het op voor-hand onduidelijk is wat hier precies onder wordt geregistreerd en vermoedelijk incidenten die soms relevant zijn voor ons onderzoek, maar (lang) niet altijd. Er bestaan ook de maatschappelijke klassen Bezit harddrugs (F40), Bezit softdrugs (F41) en Overlast in verband met drugs (E38). Deze zaken hebben we niet meegenomen vanuit het idee dat we dan te veel niet relevante zaken binnenhalen.
Alleen al deze keuzes aan de voorkant wijzen op de noodzaak om niet slechts gegevens uit het systeem te genereren, maar hierna vervolgens ook een validatieslag te maken (zie Bijlage 3.5).
173
Tabel B3.1: Geselecteerde maatschappelijke klassen in BVH voor het databestand
A81 Heling
F42 Handel e.d. harddrugs (Lijst I) F43 Handel e.d. softdrugs (Lijst II) F44 Vervaardigen harddrugs (Lijst I) F45 Vervaardigen softdrugs (Lijst II) F46 Aantreffen drugs (geen verdachte) F47 Overige drugsdelicten
F5294 Mensensmokkel
F561 Mensenhandel seksuele uitbuiting F562 Mensenhandel arbeidsuitbuiting
F563 Mensenhandel uitbuiting in strafbare praktijken F565 Mensenhandel overige vormen van uitbuiting F610 Vals geld aanmaken
F71 Handel vuurwapens F73 Handel overige wapens
F91 Misdrijven wet op de kansspelen
F94 Witwassen
M022 Opslag en voorhanden hebben bestrijdingsmiddelen
M134 Bezitten/vervaardigen/voorhanden hebben/afleveren vuurwerk
Zoeken aan de hand van zoektermen
In 2020 is een initiatief gestart binnen de Eenheid Rotterdam om zicht te krijgen op ‘malafide pand-gebruik’. Het project richt zich op woningen (dus niet bedrijfsruimten) en heeft tot doel het feno-meen malafide makelaars in kaart te brengen. Een belangrijke bouwsteen voor dit fenofeno-meenbeeld is het inzicht in de wijze waarop criminelen aan de woningen komen. Dit veronderstelt allereerst zicht op de vraag welke woningen worden gebruikt voor criminele doeleinden.
Naast de selectie van elf incidentcodes die voor een groot deel overeenkomen met de incidentcodes die wij hebben gebruikt om te komen tot een gefilterd BVH-bestand voor 2019, wordt ook gewerkt met zoektermen om te bepalen dat het een verdachte woning betreft en/of een verdachte verhuurder.
In een interne notitie van de Eenheid Rotterdam (Korte, 2020) wordt dit als volgt verwoord:
Om verdachte panden in beeld te krijgen wordt gewerkt met drie zoekvragen. Een zoekvraag gericht op incidenten, een zoekvraag gericht op verdachte activiteiten in panden (verdachte panden) en een zoekvraag gericht op makelaars. Een gemene deler van elke zoekvraag is dat zij enkel incidenten en activiteiten uit de Eenheid Rotterdam in overweging nemen en dat in elke mutatie ten minste één term moet voorkomen die te relateren is aan een woning (bijvoorbeeld woning, eetkamer of flat).
174
Zoekvraag 1: Incidenten
Deze zoekvraag haalt elf soorten incidenten op uit de systemen, zoals witwassen, handel harddrugs en controle prostitutie.
Zoekvraag 2: Verdachte panden
Deze zoekvraag bevat termen van goederen en situaties die geïnterpreteerd kunnen worden als signalen van crimineel pandgebruik. Denk bijvoorbeeld aan termen gericht op spookbewoning, specifieke cri-minele activiteiten (m.u.v. productie drugs) en de aanwezigheid van PGP-telefoons en geldtelmachines in de woning. Deze zoekvraag zoekt enkel in de formulieren die worden aangemaakt in de activiteiten:
verdachte situatie, algemene mutatie, aandachtsvestiging en ‘onderzoek overig’.
Zoekvraag 3: Makelaars en Motus
Ten slotte is een zoekvraag ontwikkeld die mutaties uit de systemen haalt waarin een makelaar gere-lateerde term voorkomt, zoals makelaar, bemiddelaar en woningcorporatie. Ook wordt in deze zoek-vraag actief gezocht naar de term Motus in mutaties, omdat we aan verbalisanten vragen de term
‘Motus’ te verwerken in de mutatie als ze een relevante mutatie tegenkomen.
Omdat het initiatief in Rotterdam pas in 2020 van start is gegaan, kunnen we de resultaten van deze aanpak niet met onze 2019-data vergelijken. Wel kunnen we nagaan onder welke BVH-codes de geselecteerde incidenten in Rotterdam zijn weggeschreven. Dit geeft een idee in hoeverre de door ons gekozen incidentcodes een beeld van de registreerde omvang representeren.
De geselecteerde incidenten – op basis van de drie zoekvragen – worden door een analist nader bekeken en aldus wordt het kaf van het koren gescheiden. Dit betekent niet dat het hoofdincident ook daadwerkelijk heeft plaatsgevonden of dat de registratie is verwerkt in het kader van het project
‘malafide pandgebruik’. Het betekent enkel dat de registratie betrekking heeft op een (mogelijke) misstand of verdachte situatie in een woning. Dit kan bijvoorbeeld het vermoeden zijn dat er een wietkwekerij in de woning was, maar dat deze is niet aangetroffen. Zaken die betrekking hebben op bedrijfsruimten worden terzijde gelegd.
Er zijn in de periode van 6 januari tot en met 24 juni 2020 in de Eenheid Rotterdam 1.430 incidenten geselecteerd op basis van bovenstaande zoekslagen. Hiervan blijken er 635 mogelijk relevant voor het project ‘malafide pandgebruik’. Het blijkt dat een fors deel van deze mogelijk relevante zaken zijn geregistreerd onder een ‘nietszeggende’ incidentcode, zoals ‘aandachtsvestiging’ of ‘algemene mutatie’. Bij elkaar zijn 202 van de 635 (32 procent) mogelijk relevante zaken in BVH geregistreerd onder een dergelijke niet-inhoudelijke incidentcode.
De meeste wel inhoudelijk gelabelde zaken hebben betrekking op drugscriminaliteit (305 zaken), met ‘vervaardigen softdrugs’ als meest scorende (202 zaken). Het merendeel van deze drugszaken, te weten 287, heeft een incidentcode die wij ook hebben benut voor het samenstellen van ons BVH-bestand (in blauw en oranje weergegeven in Tabel B3.2).
175
Tabel B3.2 Geselecteerde incidentcodes in de Eenheid Rotterdam (1e helft 2020) Niet
relevant
Mogelijk relevant
Totaal
Aandachtvestiging 167 100 267
Algemene mutatie 209 84 293
MMA-melding 13 13
Afhandeling overige meldingen 8 3 11
Onderzoek overig 3 1 4
Verdachte situatie 6 1 7
Totaal geen inhoudelijke code 393 202 595
Handel e.d. harddrugs (Lijst I) 42 58 100
Handel e.d. softdrugs (Lijst II) 6 3 9
Vervaardigen harddrugs (Lijst I) 1 18 19
Vervaardigen softdrugs (Lijst II) 9 202 211
Aantreffen drugs (geen verdachte) 5 6 11
Mensenhandel seksuele uitbuiting 1 1 2
Mensenhandel arbeidsuitbuiting - - -
Mensenhandel uitbuiting in strafbare praktijken - - -
Mensenhandel overige vormen van uitbuiting - - -
Controle prostitutie - 13 13
Overlast prostitutie - - -
Totaal mensenhandel/prostitutie 1 14 15
Overige incidentcodes 287 28 315
Totaal 795 635 1.430
Incidentcodes in blauw en paars zijn onderdeel van zoekslag 1 in Rotterdam.
Blauwe en oranje incidentcodes zijn onderdeel van ons BVH-bestand
176
‘Witwassen’ staat voor achttien zaken en ‘bezit/handel met (vuur)wapens’ voor 68 zaken. Wij heb-ben gegevens opgevraagd van wapenhandel, maar 67 van de 68 wapenzaken zijn geregistreerd als onder de incidentcodes van wapenbezit; een code die wij niet hebben opgevraagd. Hetzelfde feno-meen doet zich voor bij mensenhandel/prostitutie; dertien van de veertien zaken zijn geregistreerd onder ‘controle prostitutie’, een code die wij niet hebben meegenomen in ons BVH-bestand.
Tot slot zijn er 28 incidenten die zijn geregistreerd onder een andere, inhoudelijke incidentcode.
Deze zijn niet verder uitgesplitst in Tabel B3.2. Voorbeelden hiervan zijn ‘diefstal in/uit woning’
(tien incidenten) en ‘bedreiging’ (vijf incidenten).
177
